Begin
Voor mij begon alles in 1999. De band waar ik in zat was bezig om met een demo af te maken. Dit uitvoeren sprak mij wel aan en ik begon met hieraan te werken om een zo'n vet mogelijke sound te krijgen. Om eerlijk te zijn was mijn bandgenoot niet erg onder de indruk maar ik was er eigenlijk best tevreden mee. Het leerde ons in ieder geval hoe we met de techniek van het mixen en masteren een meer professionele sound te krijgen. Jammer genoeg splitste de band en gingen we elk onze eigen weg. Maar we zijn nog steeds goede vrienden.

De volgende stap
De volgende stap was het masteren van demo's voor vrienden en deze werden door A&R managers van labels opgepikt. Nadat een paar demo's ook werden uitgebracht kon ik ook aan andere commerciële releases gaan werken. Van singles, 12", EP en later ook hele albums. Ik werd zelfs voor een aantal artiesten de eerste keuze als het op mastering aankomt. Vanaf daar ben ik door blijven groeien en het het voorrecht om elke dag nieuwe dingen bij te leren.

Doorgroeien
Het masteren van mixen van anderen was een goede manier om veel aspecten van masteren bij te leren. Dankzij de nieuwe ontwikkelingen in de software wereld kon ik op een relatief goedkope manier technieken bijleren. Net als vele andere mastering engineers heb ik ook een graad als ingenieur in elektronica en digitale technieken.

Motivatie
Al van kindsaf aan ben ik een liefhebber van muziek. Ook ik ben begonnen met het spelen van orgel, piano en later keyboards en synthesizers. Deze kon je aan een Atari ST knopen die later ook samples af kon spelen. De fascinatie met muziek en techniek is gebleven en zal ook nooit meer weggaan.

Het is de grootste uitdaging om het beste uit de mixen van de klanten te halen. Constant de lat hoger leggen en bij blijven met de nieuwste ontwikkelingen. Wat dat betreft gaat het niet om het zo hard mogelijk krijgen of technische perfectie maar een nummer op een integere manier verbeteren zodat het resultaat is wat makers voor ogen hebben.
Muziek is kunst en emotie.

Ervaring
Masteren is meer dan het veel weten over technische details. Maar ook ervaring en het trainen van je oren in combinatie met leren gebruiken van gespecialiseerde gereedschappen in een akoestisch geoptimaliseerde ruimte. Ik was 5 jaar bezig met het zoveel mogelijk oefenen met eigen muziek als wel met die van anderen. Zelfs als dat betekende muziek vanaf het internet te plukken en het onmogelijke te proberen. Proberen slecht gemixte en gemasterde muziek zo goed mogelijk te krijgen heeft me veel bijgebracht. Ik kreeg steeds meer complimenten van de mensen die ik hiermee geholpen had.

Cursussen
Omdat veel mensen niet helemaal precies weten wat mixen en masteren nou allemaal inhoud ben ik dit gaan uitleggen in mijn cursussen.
Dit ook om te bewijzen dat masteren geen tovenarij is maar gewoon een vak wat iedereen zou moeten kunnen leren en het leuk is om er ook nog wat aan te verdienen.
Ik laat de cursisten zelf beslissen wat zij willen leren en anticipeer daarbij door de achterliggende theorie uit te leggen met praktijk voorbeelden.

Masteren
Wat is audio masteren?
Wikipedia says: Audio Masteren.

Mijn antwoord is dat masteren het voorbereiden is van muziek om afgespeeld te worden op verschillende media en niet afwijkt van de rest. Het lijkt een simplistische uitleg maar het daadwerkelijk uitvoeren kan vaak nogal tegenvallen. Hoe meer je erover komt te weten hoe meer je beseft wat je nog niet weet. En dat is juist het leuke eraan.
De term audio masteren zelf is verwaterd van tientallen jaren geleden van het maken van een master schijf (pre-master) voor vinyl duplicatie naar het wat er tegenwoordig door de jeugd van gemaakt wordt.

Breng je eigen materiaal mee
De studio is meer dan voldoende uitgerust om ter plekken een nummer (dance/EDM) te componeren maar vaak brengen cursisten hun eigen materiaal als audio tracks mee.
Het helpt wanneer mensen naar nummers buiten hun eigen studio gaan luisteren en een perspectief krijgen van iemand die al redelijk wat trucen kent die hij uit kan leggen. Om die trucjes te leren heb je niet perse een cursus nodig. Maar het uitleggen van de achterliggende theorie maakt het des te makkelijker om je eigen trucen te ontdekken en door te blijven groeien.

Mixen
Voordat je met het masteren begint heb je een mix nodig. Die ook wel eens 'master' genoemt maar dat is vaak een afkorting van de term 'mastermix'.
Omdat de mix altijd het startpunt is voor het afronden van het nummer, is het extreem belangrijk dat deze optimaal is. Sterker nog, de ideale mix hoeft niet te worden gemastered.
Het nagaan of de mix volstaat is dan ook een belangrijk onderdeel van het masteren en heeft pas ook zin als deze persoon ook veel ervaring heeft met het maken van goede mixen.

Gereedschap
Net als voor het mixen zijn er diverse gereedschappen voor het masteren. Ze hoeven niet duur te zijn maar zijn het meestal wel omdat ze er speciaal voor ontwikkeld zijn. Net als met elke ander specialistisch gereedschap is het zonde om het te gebruiken als je niet hoe je er mee om moet gaan. De combinatie van deze gereedschappen is dan vaak een keten waarbij de zwakste schakel het eindresultaat bepaald.
Hoe hier mee om te gaan kan je veel werk, uitval besparen en ervoor zorgen dat je je afspraken op tijd kan nakomen. Het bijhouden van ontwikkelingen op dit vlak is aan te raden. Vooral in het digitale domein zijn de laatste jaren de ontwikkelingen revolutionair gebleken.

Nummers
Prijs per nummer is 45€
Afleveren op CD kost extra.

Als je een demo wilt laten masteren neem contact met me op en we kunnen zien wat er gedaan kan worden. Als je niet zeker bent of mijn sound is waar je naar op zoek bent wil ik je daarbij zeker helpen maar gratis masteren begin ik niet aan.

Als je meerdere nummers gemastered wilt hebben is korting af te spreken.


Albums
Prijs per album is 300€.
Als je een andere formaat hebt of speciale wensen kan dit altijd overlegd worden en we kunnen zien wat er mogelijk is.

Als je het masteren zelf wilt bijwonen is dat mogelijk maar houdt er dan rekening mee dat het langer gaat duren en ik dan per uur ga rekenen. Niet dat ik een praatje en speciale aandacht voor het eindproduct erg vindt. In tegendeel zelfs.
Prijs per uur is 60€

Album mastering is inclusief 2 kopieen van de master CD of DDP bestand wat door een CD perserij gebruikt kan worden.

Formaat
Bij het opsturen van audio bestanden is het gewenste formaat:
Een stereo nummer (wav/aif) met een sample frequentie van 44.1kHz en een bit diepte van 24.

Bij surround nummers alle kanalen in een bestand (interlinked) of als losse bestanden met een sample frequentie van 96kHz en een bit diepte van 24.

Hogere sample frequenties en bit dieptes zijn mogelijk.
Geen mp3 of mp4 of andere gecomprimeerde formaten graag.

Afknippen
Het helpt als voor en na elk nummer nog genoeg ruimte over blijft om het begin en eind goed te kunnen afknippen.

Als een nummer nogal veel ruist kan het helpen om bij het begin of eind wat extra ruimte over te laten om dit te gebruiken als een ruis profiel wat gebruikt kan worden bij het reduceren van de ruis.

Master compressie
Je maakt mijn werk een stuk moeilijker als je compressie op de masterbus hebt die meer doet dan een subtiele compressie om te lijmen. De kans hierop wordt groter naarmate je langer achter aan een stuk je aan het mixen bent en je oren vermoeid raken met verkeerde keuzes als gevolg. Je kan altijd nog die compressie over alleen de monitors zetten en mij de eindmix zonder die compressie opsturen als je twijfelt.

Mix fouten en artefacten
Soms komt het wel eens voor dat je net even te weinig tijd besteed aan het afmaken van de mix en er per ongeluk nog fouten in laat.
Of dat tijdens het maken van de eindmix dat er hardware op hol slaat of software zich anders dan anders gaat gedragen waar je geen erg van hebt.
Zelf heb ik een behoorlijke hekel aan digitale tikken en weet wel hoe ik deze in de meeste gevallen weg kan poetsen. Maar ik zal dat zoveel mogelijk proberen te voorkomen omdat het veel tijd kost en vaak ook wel te voorkomen is.

Master limiten
Als je een master limiter zou willen gebruiken op je eindbus als vangnet is het aan te raden om deze zo weinig mogelijk te laten doen.
Idealiter zou een mix ongeveer tussen -3dB en 0dB moeten liggen en niet clippen.
Uitzondering zijn mixen die met veel akoestische instrumenten zijn gemaakt en/of klassieke muziek waarbij de pieken vaak toch wel wat lager liggen. In die gevallen is het nagaan of het nummer niet teveel ruist ook aan te raden.

Referentie materiaal
Als je zelf tijdens het afmixen referentie nummers hebt gebruikt (wat aan te raden is) is het handig als deze mee worden gestuurd met de eindmix.
Dit kan heel goed gebruikt worden om op te richten tijdens het masteren. Tevens wordt uitleg over waar je naar op zoek bent ook erg gewaardeerd. Dan is het handig om even goed door te nemen wat de bedoeling is en zoveel mogelijk te vermijden om een nummer vaker heen en weer te sturen.
Niet dat ik dat erg vind maar vaak ben ik niet degene die haast heeft.

Analoge apparaten
Omdat ik ben begonnen met masteren via plugins heb ik geen typische mening dat je voor mastering alleen maar analoge hardware nodig hebt. Maar na enige analoge apparaten te hebben uitgeprobeerd en gekozen te hebben en er meer ervaring mee te hebben opgedaan denk ik wel dat ze een vitaal onderdeel zijn van de gereedschapskist waar ik niet meer zonder zou kunnen. De hoofd reden is omdat voor mij analoge apparaten (nog) niet goed genoeg kunnen worden geemuleerd en unieke karakteristieken voor geluidsbewerking hebben. Een andere reden voor mij is omdat als je met analoge apparaten bezig gaat je merkt dat het speciaal voor die funktie bedoeld is. Dus de manier van werken en het gebruikersgemak is gericht om snel goede resultaten te krijgen.
De digitale tegenhangers zijn vaak ontworpen door techneuten en zijn er niet altijd op gericht om makkelijk gebruikt te kunnen worden met een muzikale inslag. Vaak merk je dan ook dat de digitale emulaties van analoge apparaten vaak makkelijker te gebruiken zijn omdat ze ook speciaal zijn ontworpen voor makkelijk gebruik.
De ontwikkeling van analoge apparaten is doorgaans wat langzamer dus bij blijven met de nieuwste ontwikkelingen valt op zich wel mee. De laatste tijd zijn de ontwikkelingen van hybride apparaten die deels analoog en digitaal zijn wel groter geworden wat op zich wel interessant is om te volgen.

Digitaal
Werken met zowel analoge apparaten als digitale plugins geeft je de mogelijkheid om de voordelen van beide omgevingen te gebruiken. Er zijn zeer zeker plugins die een meerwaarde hebben ten aanzien van analoge apparaten. Bijvoorbeeld zijn fase neutrale EQ's erg praktisch in het gebruik. De analoge variant hiervan zou extreem duur zijn en meer nadelen dan voordelen hebben qua geluidskwaliteit.
De ontwikkelingen in het digitale domein gaan veel sneller en er is veel meer aanbod. Dit betekend dat je veel meer moeite moet doen om bij te blijven als je krenten uit de pap wilt.
Veel van die plugins zijn volgens mij niet goed genoeg om te kunnen masteren op professioneel nivo en het kaf van het koren scheiden mag dan wel tijd kosten maar zal uiteindelijk tijd opleveren.

Luidsprekers
Als je echt serieus bent helpt het nogal als je behoorlijke of nog liever uitstekende luidsprekers gebruikt. Als je kleine aanpassingen in het geluid maakt moet je dit immers ook kunnen horen. Nadeel is dat de kwaliteit van luidsprekers vaak in prijs exponentieel stijgt met de prijs. En zonder de akoustiek hierbij te betrekken is ook niet handig.
De voor jouw beste luidsprekers uitzoeken is persoonlijk en het is verstandig om hier ruim de tijd voor te nemen. Ik heb voor de Kii Three gekozen omdat ze bekend zijn vanwege hun extreem lineaire weergeving binnen de audiofiele kringen in deze prijsklasse en je dat ook duidelijk kan horen. Tevens heb ik twee Scanspeak Maxima subwoofers erij omdat ik het laag beter wilde kunnen inschatten en een hogere geluidsdruk wilde hebben bij hogere geluidsnivo's om zo het laag extra te kunnen controleren tot onder de menselijke gehoorgrens.

Selectie
Omdat speciale analoge apparaten in het algemeen nogal duur en zeldzaam zijn in de gewone winkels is het selecteren hiervan niet makkelijk. Zelfs de speciaal winkels hebben ook maar een beperkt aantal modellen en merken die je uit kan proberen.
Dat houdt dus in dat het vinden van modellen die interessant zijn en in jouw setup passen nogal veel tijd en toewijding kosten. Het grappige soms is dat als je aan het zoeken bent naar iets wat op papier heel interessant oogt het in de praktijk zwaar tegen kan vallen.

Online
In de goede oude tijd werd alles nog via de post of via een koerier verstuurd. Nu wordt nagenoeg alles via het internet verstuurd. Op magneetbanden na natuurlijk. Maar aangezien ik geen bandrecorder heb hoef ik me daar ook geen zorgen om te maken. Zaken via de post opsturen kan nog steeds.

Waar je wel zorgen om kan maken is het transporteren van bestanden via het internet. Daar zal ik wat over proberen uit te leggen zodat je daar wellicht op kunt letten.

E-mail
Tamelijk eenvoudig en makkelijk te gebruiken. Nadeel is dat vaak nog de grote van bestanden die toe kunnen worden gevoegd beperkt is en de e-mail niet afgeleverd kan worden. Een enkele mp3 kan dan vaak nog wel maar een project van een paar gigabyte zal waarschijnlijk niet lukken. Een ander nadeel is dat e-mails telkens in de keten van e-mail servers gekopieerd worden en je dus nooit weet wanneer er een onbedoelde kopie gemaakt wordt. Tevens is het bij e-mail diensten zoals die van Google en Outlook dat deze e-mails automatisch door computers doorzocht worden en je ook nooit precies weet wat er mee gebeurt.

FTP/SFTP
Oud maar vertrouwd is het direct oversturen van bestanden via FTP/SFTP. SFTP is de versleutelde variant van FTP wat staat voor bestand (file) transport protocol. Hiervoor heb je wel twee computers nodig waarbij eentje altijd in staat is bestanden te ontvangen (server) via het internet. Toevallig heb ik zo'n computer ingericht voor mijn klanten. Dan kun je via het internet met een andere computer op mijn computer inloggen als je geldige toegang hebt gekregen van mij. Wat ik gemerkt hebt is dat niet iedereen hier (nog) bekend mee is maar het is relatief makkelijk te leren. Een nadeel van een FTP is dat mijn computer altijd aan moet staan en aan het internet hangt en dus mogelijk opgemerkt kan worden door personen met niet al te sympathieke ideeën die proberen zwakke plekken van mijn computer te misbruiken.

Publiekelijk delen van bestanden
Ook een relatief makkelijke manier is om gebruik te maken van een website waar je publiekelijk bestanden kan delen. Publiekelijk houdt ook in dat anderen wellicht bij die bestanden kunnen en ze kunnen gebruiken als ze weten waar ze het kunnen vinden.
Ik heb een paar klanten die dit graag gebruiken. Het is wel snel en gemakkelijk.

Private bestanden delen
Je kan die bestanden ook afschermen door ze te beveiligen met een wachtwoord voordat je ze mag benaderen. Zelf heb ik om te testen een Dropbox abonnement.

Nadeel is dat ook deze beveiliging omzeilt kan worden. Vaak gebeurt dit als je computer besmet is met het een of ander virus dat bijhoudt wanneer je waar inlogt en dit doorstuurt. Een ander nadeel is dat de politie in het land waar die website gehuisvest is of de beheerders zonder melding alles kan doorzoeken en weghalen. Of in het algemeen gebeuren er teveel dingen waar de politie het niet mee eens is kunnen ze de hele website op zwart gooien en ben je alles wat daarop stond kwijt. Dit kan dan zelfs als je een betaald abonnement had en naar alle waarschijnlijkheid is dit van toepassing op elke website waar je bestanden kan delen inclusief Apple iCloud.

Ontwikkelingen of alternatieven
Als er nieuwe websites zijn of andere nieuwe ontwikkelingen laat het me weten als je dat wilt gebruiken.

Als je graag hebt dat ik een onderdeel van deze website geschikt maak om bestanden naar mij op te sturen kan ik daar naar kijken. Dat zal ik speciaal moeten bouwen maar in principe zou dit moeten kunnen.